1. Τμήμα Ψυχολογίας
1.1 Εισαγωγή
1.2 Το Τμήμα Ψυχολογίας του κέντρου αποτελείται από επαγγελματίες ψυχολόγους, οι οποίοι είναι εγγεγραμμένοι στις ειδικότητες της Σχολικής/Εκπαιδευτικής και Κλινικής ψυχολογίας με εξειδίκευση στη θεραπεία παιδιών και εφήβων και στην συμβουλευτική γονέων. Το Τμήμα Ψυχολογίας, σε συνεργασία με τα υπόλοιπα μέλη της Πολυθεματικής Ομάδας, στοχεύει στην παροχή ολιστικής φροντίδας η οποία καλύπτει τη φροντίδα της ψυχικής υγείας τόσο των παιδιών, όσο και των φροντιστών τους.
1.3 Τι υπηρεσίες προσφέρει το Τμήμα Ψυχολογίας
Ψυχοεκπαιδευτική αξιολόγηση και ψυχολογική αξιολόγηση:
Η ψυχοεκπαιδευτική αξιολόγηση χρησιμοποιείται για τον έγκαιρο εντοπισμό μαθησιακών δυσκολιών και γίνεται με σταθμισμένα και άτυπα εργαλεία αξιολόγησης που επιτρέπουν μια εκτίμηση των μαθησιακών και συναισθηματικών αναγκών των παιδιών, αλλά και την εκτίμηση της λειτουργικότητας τους σε διάφορους τομείς που συνδέονται με την μάθηση. Μέσα από την ψυχοεκπαιδευτική αξιολόγηση ο επαγγελματίας, σε συνεργασία με την πολυθεματική ομάδα, μπορεί να δώσει εισηγήσεις για στοχευμένη και εξατομικευμένη παρέμβαση, λαμβάνοντας υπόψη τις δυνατότητες και αδυναμίες του παιδιού, την οποία θα εφαρμόσει ο Ειδικός Παιδαγωγός.
Συμβουλευτική Γονέων
Η συμβουλευτική γονέων είναι μια διαδικασία, στην οποία οι γονείς συνεργάζονται με τον ψυχολόγο με στόχο να μάθουν τρόπους ώστε να βοηθήσουν οι ίδιοι το παιδί τους στην ενίσχυση της κοινωνικο-συναισθηματικής λειτουργικότητας τους. Στις συνεδρίες της συμβουλευτικής οι γονείς μοιράζονται με τον ψυχολόγο θέματα που τους απασχολούν σχετικά με το παιδί τους ή το τρόπο που αντιμετώπιζουν τις δυσκολίες του παιδιού/εφήβου και προσπαθούν σε συνεργασία και μέσα από εμπειρικά τεκμηριωμένες τεχνικές να βρουν αποτελεσματικότερους τρόπους διαχείρισης και αντιμετώπισης.
Η συμβουλευτική γονέων μπορεί να λειτουργεί συμπληρωματικά, με παράλληλη στήριξη του παιδιού/εφήβου, ή και σε πιο ήπιες περιπτώσεις αυτόνομα, χωρίς να είναι απαραίτητο να συμμετέχει το παιδί ή ο έφηβος. Στόχος της συμβουλευτικής είναι ο γονέας να μπει σε ρόλο παρατηρητή ως προς τη σχέση του με το παιδί ή τον έφηβο, να ανακαλύψει τρόπους βελτίωση του γονεϊκού του στυλ και να νιώσει ενδυναμωμένος στο ρόλου του. Η παροχή συγκεκριμένων συμβουλών για θέματα τα οποία απασχολούν τους γονείς είναι ένα μέρος της διαδικασίας της συμβουλευτικής, αλλά όχι αυτοσκοπός.
Θεραπεία/Συμβουλευτική παιδιού και έφηβου
Γενικότερος στόχος της θεραπείας/συμβουλευτικής είναι η ενδυνάμωση των παιδιών και εφήβων, μέσα από ένα πλαίσιο ασφάλειας, ώστε να βρουν λύσεις στα θέματα ή στις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν. Χρησιμοποιώντας διάφορες τεχνικές και θεραπευτικές παρεμβάσεις, δίνεται η ευκαιρία στα παιδιά να εκφράσουν τις ανάγκες και τις επιθυμίες τους, να επεξεργαστούν και να κατασκευάσουν λύσεις σε θέματα που τα προβληματίζουν, δίνοντας έμφαση στα αποθέματα και στις δυνάμεις τους. Οι συναντήσεις με το παιδί ή τον έφηβο γίνονται πάντα σε συνδυασμό με τη συμβουλευτική γονέων και σύμφωνα με τους θεραπευτικούς στόχους που έχουν από κοινού καθοριστεί.
Θεραπεία Ενηλίκων:
Τα σπάνια γενετικά νοσήματα τις περισσότερες φορές διαγιγνώσκονται σε νεαρή ηλικία. Παρόλα αυτά σε αρκετές περιπτώσεις η διάγνωση γίνεται αργότερα όπως π.χ. στην νεαρή ενηλικίωση. Κύριος στόχος της θεραπείας ενηλίκων είναι να βοηθήσει το άτομο στην συναισθηματική αποφόρτιση αλλά και στην διαδικασία αποδοχής της πάθησης αλλά και των δυσκολιών που αυτή επιφέρει. Παράλληλοι στόχοι της θεραπείας ενηλίκων είναι να βοηθήσει το άτομο να αναγνωρίσει τις ψυχοσυναισθηματικές του δυσκολίες, την αιτία και τους μηχανισμούς που οδηγούν στην εκδήλωση τους αλλά και τρόπους διαχείρισης. Ανεξάρτητα από την πάθηση και την επίδραση της στην λειτουργικότητα του ατόμου η ανάγκη συναισθηματικής στήριξης, παροχή συμβουλευτικής και θεραπείας είναι απαραίτητα εργαλεία για την διασφάλιση της ευημερίας και της καλύτερης ποιότητας ζωής του «Σπάνιου» και της οικογένειας του. Οι υπηρεσίες θεραπείας ενηλίκων προσφέρονται κυρίως από Κλινικούς ψυχολόγους.
Ψυχοεκπαιδευτικές ομάδες γονέων:
Οι ομάδες ψυχοεκπαίδευσης γονέων είναι ένας σύγχρονος τρόπος εκπαίδευσης σε θέματα σωματικής και ψυχικής υγείας και μαθησιακών δυσκολιών. Στόχος των ομάδων είναι αφενός η παροχή χρήσιμων πληροφοριών στους γονείς για τις δυσκολίες που ενδέχεται να αντιμετωπίζουν, τι σημαίνουν και πώς μπορεί να επηρεάσουν τη ζωή τους και των παιδιών τους και αφετέρου η ανταλλαγή απόψεων μεταξύ των γονέων. Η δυναμική της ομάδας βοηθάει στην καλύτερη κατανόηση των δυσκολιών, αλλά και την ευκαιρία να μοιραστούν οι γονείς κοινές εμπειρίες και διαφορετικούς τρόπους αντιμετώπισης, από τους οποίους μπορούν να αποκομίσουν χρήσιμα εφόδια για να αντιμετωπίσουν κοινές δυσκολίες.
1.4. Συχνές ερωτήσεις:
Ερ. Οι ψυχολόγοι που εργάζονται στο κέντρο είναι παιδοψυχολόγοι;
Απ. Στην Κύπρο δεν υπάρχει νομικά κατοχυρωμένη ειδικότητα παιδοψυχολογίας. Η ενασχόληση και παροχή υπηρεσιών του επαγγελματία με παιδιά και εφήβους αποτελεί κύρια εργασία των Σχολικών/ Εκπαιδευτικών Ψυχολόγων οι οποίοι στην εκπαίδευση τους ειδικεύονται στην εν λόγω ηλικιακή ομάδα. Επίσης οι Κλινικοί και Συμβουλευτικοί Ψυχολόγοι μπορούν να παρέχουν υπηρεσίες σε παιδιά και εφήβους υπό την προϋπόθεση ότι έχουν λάβει ανάλογη εκπαίδευση.
Ερ. Ποια ειδικότητα είναι η καταλληλότερη για να αξιολογήσει ή/και να προχωρήσει σε θεραπεία με το παιδί μου;
Απ. Η επιλογή της ειδικότητας γίνεται από την επιστημονική υπεύθυνη και την πολυθεματική ομάδα του κέντρου στην βάση των αναγκών του παιδιού και της οικογένειας. Όπως αναφέρθηκε προηγουμένως οι υπηρεσίες για παιδιά και εφήβους συνήθως προσφέρονται από Σχολικούς/Εκπαιδευτικούς Ψυχολόγους αλλά όχι αποκλειστικά.
Ερ. Μπορεί ο ψυχολόγος που θα αξιολογήσει το παιδί μου να αναλάβει και την θεραπεία του;
Απ. Την θεραπεία του παιδιού και του εφήβου την αναλαμβάνει διαφορετικός ψυχολόγος από τον επαγγελματία που θα αναλάβει την αξιολόγηση του. Αυτό συμβαίνει για να μπορεί να διασφαλιστεί η αντικειμενικότητα της διαδικασίας
Ερ. Μπορεί ο ίδιος ψυχολόγος να βλέπει δυο ή περισσότερα μέλη της ίδιας οικογένειας;
Απ. Αποφεύγεται ο ψυχολόγος να βλέπει δύο ή περισσότερα μέλη της ίδιας οικογένειας, αφού αυτό μπορεί να δημιουργήσει δυσκολίες στην θεραπευτική διαδικασία, να θέσει σε αμφιβολία την εμπιστευτικότητα και ίσως να δημιουργήσει διαφορετικές δυναμικές. Κάθε μέλος της οικογένειας παρακολουθείται από ξεχωριστό επαγγελματία.
Υπεύθυνοι Τμήματος
Εβίτα Κατσιμίχα,
Σχολική/Εκπαιδευτική Ψυχολόγος
Η Εβίτα Κατσιμίχα είναι Εγγεγραμμένη Σχολική/Εκπαιδευτική Ψυχολόγος με εξειδίκευση στη Συμβουλευτική Ψυχοθεραπεία παιδιών και εφήβων και εργάζεται ιδιωτικά ως ψυχολόγος στη Λεμεσό και τη Λευκωσία. Τα τελευταία 7 χρόνια συντονίζει και εποπτεύει την πρακτική άσκηση των φοιτητών του Μεταπτυχιακού Σχολικής Συμβουλευτικής και Καθοδήγησης στο Πανεπιστήμιο Κύπρου. Απέκτησε το πρώτο της πτυχίο στο Πανεπιστήμιο Κρήτης και συνέχισε τις σπουδές της στην Αγγλία, όπου ολοκλήρωσε τις προπτυχιακές της σπουδές στη Ψυχολογία.
O Γιώργος Γεωργίου είναι εγγεγραμμένος Κλινικός Ψυχολόγος και Λέκτορας Κλινικής Ψυχολογίας στο Τμήμα Κοινωνικών και Συμπεριφορικών Επιστημών του Ευρωπαϊκού Πανεπιστημίου Κύπρου. Από το 2020 συντονίζει το Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα Κλινικής Ψυχολογίας στο ίδιο πανεπιστήμιο. Είναι κάτοχος πτυχίου στην Ψυχολογία από το Πανεπιστήμιο Κύπρου, μεταπτυχιακού στην Ψυχολογία με εξειδίκευση στην Κλινική Ψυχολογία από το Πανεπιστήμιο του Leiden στην Ολλανδία και διδακτορικό στην Κλινική Ψυχολογία από το Πανεπιστήμιο Κύπρου.
Γιώργος Γεωργίου,
Κλινικός Ψυχολόγος